Τι καιρό θα δούμε τα Χριστούγεννα στην Εύβοια
Κάθε χρόνο, όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, η ίδια απορία επιστρέφει: «Τι καιρό θα κάνει φέτος τις γιορτές;» Θα έχουμε λιακάδα; Χιονισμένα τοπία; Ή μήπως βροχές και κρύο; Παρότι οι σύγχρονες μετεωρολογικές προβλέψεις μπορούν να δώσουν απαντήσεις λίγες ημέρες πριν, η ελληνική λαϊκή παράδοση έχει τον δικό της τρόπο να “μαντεύει” τις καιρικές συνθήκες πολύ νωρίτερα.
Μία από τις πιο γνωστές παραδόσεις συνδέεται με την γιορτή της Αγίας Αικατερίνης, στις 25 Νοεμβρίου. Σε πολλά χωριά της Ελλάδας, κυρίως σε ορεινές περιοχές αλλά και στα νησιά, λένε ότι «ό,τι καιρό κάνει της Αγίας Αικατερίνης, τέτοιον θα κάνει και τα Χριστούγεννα».
Η αντίληψη αυτή, που ακούγεται από γενιά σε γενιά, εκφράζει την προσπάθεια των ανθρώπων να προβλέψουν τις αλλαγές του χειμώνα παρατηρώντας τα φυσικά σημάδια.
Η παράδοση θέλει τον καιρό της Αγίας Αικατερίνης να αποκαλύπτει τον χαρακτήρα του εορταστικού δωδεκαημέρου. Αν στις 25 Νοεμβρίου επικρατεί λιακάδα και γλυκός καιρός, τότε πιστεύεται ότι τα Χριστούγεννα θα είναι ήπια, χωρίς χιόνια και έντονα φαινόμενα.
Αντίθετα, εάν η ημέρα είναι βροχερή, μουντή ή παγωμένη, τότε πολλοί θεωρούν ότι το σκηνικό των Χριστουγέννων θα είναι χειμωνιάτικο, ίσως και με χιονοπτώσεις στα ορεινά.
Παρότι γνωρίζουμε σήμερα ότι τέτοιες συσχετίσεις δεν έχουν επιστημονική βάση, οι παλιές αυτές “προβλέψεις” αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ελληνικής λαογραφίας.
Για τους ανθρώπους της υπαίθρου, που δεν είχαν πρόσβαση σε μετεωρολογικούς χάρτες και μοντέλα, η παρατήρηση της φύσης ήταν ο κύριος τρόπος να κατανοήσουν τον ερχομό των εποχών. Ο ουρανός, τα σύννεφα, η υγρασία και ο άνεμος λειτουργούσαν ως σημάδια για το πώς θα εξελισσόταν το επόμενο διάστημα.
Πέρα από την Αγία Αικατερίνη, και άλλες παραδοσιακές ημερομηνίες-οδηγοί υπάρχουν στη λαϊκή πρόγνωση.
Λένε, για παράδειγμα, ότι ο καιρός του Αγίου Ανδρέα (30 Νοεμβρίου) φέρνει το πρώτο γερό κρύο του χειμώνα, ή ότι αν χιονίσει του Αγίου Ευστρατίου (13 Δεκεμβρίου) ο χειμώνας θα είναι βαρύς. Όλες αυτές οι παρατηρήσεις αποτελούσαν για τους παλιούς μια μορφή ημερολογίου, πριν ακόμη η τεχνολογία δώσει ακριβείς προγνώσεις.
Όπως κι αν έχει, κάθε χρόνο υπάρχει πάντα η ίδια προσμονή, αν τα Χριστούγεννα θα “φορούν” το λευκό τους χρώμα.
Για πολλούς, το χιόνι δημιουργεί μια μαγική, σχεδόν παραμυθένια ατμόσφαιρα, ενώ για άλλους η ηλιοφάνεια κάνει τις μετακινήσεις και τις οικογενειακές συναντήσεις πιο εύκολες. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο καιρός των γιορτών στην Ελλάδα διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, από ηλιόλουστα νησιά μέχρι χιονισμένα βουνά.
Η παράδοση της Αγίας Αικατερίνης παραμένει ζωντανή όχι επειδή προβλέπει με ακρίβεια τον καιρό, αλλά γιατί εκφράζει τη βαθιά σχέση των Ελλήνων με τη φύση και τις εποχές.
Κι έτσι, κάθε χρόνο, όταν φτάνει η 25η Νοεμβρίου, πολλοί στρέφουν το βλέμμα στον ουρανό προσπαθώντας να διαβάσουν το μήνυμα που ίσως κρύβουν τα σύννεφα για τα επερχόμενα Χριστούγεννα.