Γιατί δεν κάνουμε μπάνιο την Μεγάλη Παρασκευή;

Είναι ημέρα πένθους και περισυλλογής – Οι γυναίκες στα χωριά δεν πρέπει να κάνουν τίποτα, καμία δουλειά του σπιτιού – Βάφουν τα αυγά το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης και τα κρύβουν για να μην τα βρει η πένθιμη μέρα

Η Μεγάλη Παρασκευή, η πιο κατανυκτική ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας, αποτελεί το αποκορύφωμα του Θείου Δράματος και είναι ημέρα βαθιάς περισυλλογής, απόλυτου πένθους και αυστηρής νηστείας για όλους τους Χριστιανούς.

Είναι η ημέρα κατά την οποία τιμάται η Σταύρωση και ο θάνατος του Ιησού Χριστού, και σε κάθε γωνιά της Ελλάδας –και όχι μόνο– επικρατεί σιγή, σεβασμός και μια αίσθηση ιερής κατάνυξης.

Η Εκκλησία μάς καλεί να ζήσουμε την ημέρα με πνευματικό τρόπο, να αποσυρθούμε από κάθε είδους εγκόσμια ενασχόληση και να αφιερώσουμε χρόνο σε προσευχή, αυτοκριτική και σιωπή.

Ο πόνος της Παναγίας μπροστά στον Σταυρό του Υιού της γίνεται πόνος όλων των πιστών, που τον βιώνουν μέσα από τις ιερές ακολουθίες, τη μουσική του Επιταφίου Θρήνου, τα εγκώμια και τη λιτανεία του Επιταφίου στους δρόμους των πόλεων και των χωριών.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι επίσης ημέρα πλήρους αργίας, κυρίως για τις νοικοκυρές, που παραδοσιακά δεν κάνουν καμία εργασία στο σπίτι.

Η συνήθεια αυτή πηγάζει από τον σεβασμό προς τη θυσία του Χριστού. Στα παλαιότερα χρόνια, οι γυναίκες φρόντιζαν να έχουν τελειώσει όλες τις δουλειές από τη Μεγάλη Πέμπτη, ακόμα και το βάψιμο των αυγών, τα οποία τοποθετούσαν σε μέρος «κρυφό», ώστε να μη βρεθούν εκτεθειμένα στη θλίψη της Παρασκευής.

Το έθιμο που απαγορεύει το μπάνιο εκείνη την ημέρα είναι βαθιά ριζωμένο στη λαϊκή παράδοση, και πολλοί πιστοί το τηρούν μέχρι σήμερα. Πρόκειται για έναν άγραφο κανόνα, που συνδέεται με την ιδέα του σεβασμού προς τη θυσία του Ιησού.

Δεν είναι τόσο θέμα καθαριότητας όσο συμβολισμού – την ημέρα που ο Χριστός κατέβηκε στον Άδη, η γη ολόκληρη «πενθεί», και κατά κάποιο τρόπο ο άνθρωπος καλείται να πενθήσει μαζί της.

Η διατροφή της ημέρας είναι εξαιρετικά λιτή – πολλοί δεν τρώνε απολύτως τίποτα μέχρι τη στιγμή της Αποκαθήλωσης, ενώ άλλοι τρώνε ψωμί και νερό ή μόνο φρούτα και νερό. Ο σκοπός δεν είναι απλώς η στέρηση, αλλά η πνευματική εγρήγορση και η ένωση με το Πάθος του Κυρίου.

Το απόγευμα τελείται η Ακολουθία του Επιταφίου, μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές της Ορθόδοξης πίστης.

Οι πιστοί ακολουθούν τον Επιτάφιο στους δρόμους, κρατώντας κεριά και ψέλνοντας ύμνους πένθιμους αλλά και γεμάτους ελπίδα.

Αυτή η λιτανεία δεν είναι απλώς ένα έθιμο, αλλά μια βαθιά βιωματική εμπειρία που ενώνει την κοινότητα και τη φέρνει κοντά στο θεϊκό μυστήριο της Ανάστασης που επίκειται.

Η Μεγάλη Παρασκευή μας καλεί να σταθούμε για λίγο έξω από τη ρουτίνα και να στραφούμε μέσα μας.

Είναι μια ευκαιρία για εσωτερική κάθαρση, επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων μας και σύνδεση με την ουσία της πίστης: την ταπείνωση, τη θυσία και την ελπίδα της λύτρωσης. Μέσα στη σιγή και το πένθος της ημέρας, προετοιμαζόμαστε για το φως της Ανάστασης, που θα έρθει ως απάντηση στο σκοτάδι του Σταυρού.