Η διάγνωση της άνοιας από τον νευρολόγο γίνεται από τον συνδυασμό κλινικής και εργαστηριακής εξέτασης και την εφαρμογή παγκοσμίως αποδεκτών κριτηρίων. Δεν υπάρχει μία και μόνη εξέταση που αρκεί για την διάγνωση.
Οι νευρολόγοι μπορεί να ζητήσουν πολλαπλές εξετάσεις προκειμένου να αξιολογήσουν τις ανησυχίες της μνήμης, ώστε η αιτία να μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Η αξιολόγηση μπορεί να χωριστεί σε αρκετές επισκέψεις, δίνοντας στον γιατρό αρκετό χρόνο για να προσδιορίσει την αιτία των αλλαγών στη μνήμη και να αποκλείσει άλλες. Σε περιπτώσεις όπου η αιτία απώλειας μνήμης είναι πιο εμφανής, ενδέχεται να απαιτούνται λιγότερες επισκέψεις.
Τα βήματα σε μια αξιολόγηση μνήμης μπορεί να περιλαμβάνουν:
A) Ιατρικό ιστορικό συμπεριλαμβανομένων των τρεχόντων και προηγούμενων ιατρικών προβλημάτων και ανησυχιών, τρέχοντα και προηγούμενα φάρμακα, οικογενειακό ιατρικό ιστορικό και διατροφή, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης αλκοόλ. Εκτός από την ομιλία με το άτομο με προβλήματα μνήμης ή σκέψης, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να μιλήσει με μέλη της οικογένειας ή άλλους που γνωρίζουν καλά αυτό το άτομο για να καθορίσουν εάν έχουν παρατηρήσει οποιεσδήποτε αλλαγές.
Β) Φυσική εξέταση. Μέτρηση αρτηριακής πίεσης , θερμοκρασία και σφύξεων, καθώς και άλλες διαδικασίες για την αξιολόγηση της συνολικής υγείας.
Γ) Εργαστηριακές εξετάσεις, όπως τα δείγματα αίματος και ούρων, μπορούν να ελεγχθούν για να αποκλειστεί η μόλυνση ή για να ελεγχθούν όργανα, όπως το ήπαρ ή οι νεφροί. Σε περιπτώσεις όπου απαιτούνται πρόσθετες πληροφορίες, ο νευρολόγος μπορεί να διατάξει ανάλυση πρωτεϊνών στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ).
Δ) Νευροψυχολογικά τεστ. Ένα τεστ για την κατάθλιψη περιλαμβάνει την απάντηση σε ένα σύντομο σύνολο ερωτήσεων. Αυτή η διαδικασία μπορεί να προσθέσει πληροφορίες που απαιτούνται για μια ακριβή διάγνωση, επειδή η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα μνήμης και σκέψης παρόμοια με την άνοια. Οι εξετάσεις γνωστικής κατάστασης εξετάζουν τη μνήμη, τη σκέψη και τις απλές ικανότητες επίλυσης προβλημάτων. Ορισμένες εξετάσεις είναι σύντομες, ενώ άλλες μπορεί να είναι πιο χρονοβόρες και περίπλοκες. Πιο ολοκληρωμένες εξετάσεις διανοητικής γνωστικής κατάστασης δίνονται συχνά από έναν νευροψυχολόγο για την αξιολόγηση της εκτελεστικής λειτουργίας, της κρίσης, της προσοχής και της γλώσσας.
Ε) Απεικόνιση εγκεφάλου, όπως μαγνητική τομογραφία (MRI) ή αξονική τομογραφία (CT), κοιτάξτε τη δομή του εγκεφάλου, ενώ άλλοι, όπως η αξονική τομογραφία εκπομπής φωτονίων (SPECT) ή η τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET), εξετάζουν πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος. Αυτές οι εξετάσεις μπορούν να αποκλείσουν καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα παρόμοια με την άνοια αλλά απαιτούν διαφορετική θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων όγκων του εγκεφάλου, ανευρύσματος, εγκεφαλικού επεισοδίου ή συσσώρευσης υγρού στον εγκέφαλο.
Ο ειδικός νευρολόγος σημειώνει ότι ο σχεδιασμός φροντίδας για άτομα που ζουν με άνοια είναι μια συνεχής διαδικασία και ότι μια επίσημη ενημέρωση σε ένα σχέδιο φροντίδας θα πρέπει να πραγματοποιείται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο ή όταν υπάρχει σημαντική αλλαγή.